DzieÅ„ SolidarnoÅ›ci i WolnoÅ›ci obchodzony jest co roku 31 sierpnia w rocznicÄ™ porozumieÅ„ sierpniowych podpisanych w GdaÅ„sku. ÅšwiÄ™to to zostaÅ‚o ustanowione w celu upamiÄ™tnienia historycznego zrywu Polaków do wolnoÅ›ci i niepodlegÅ‚oÅ›ci z 1980 roku, który zapoczÄ…tkowaÅ‚ proces upadku komunizmu i wyzwolenia narodów Europy Åšrodkowej i Wschodniej..
W tym to wÅ‚aÅ›nie roku narodziÅ‚ siÄ™, ruch spoÅ‚eczny, który wkrótce przeistoczyÅ‚ siÄ™ w 10-milionowÄ… "Solidarność". Powstanie „SolidarnoÅ›ci” byÅ‚o impulsem do przemian systemowych, które w ostatecznoÅ›ci doprowadziÅ‚y do upadku PRL i innych dyktatur z Bloku wschodniego, odzyskania suwerennoÅ›ci przez PolskÄ™ i powstania III Rzeczypospolitej. UdziaÅ‚ w tym procesie miaÅ‚a też elekcja papieża Jana PawÅ‚a II, pierwszego z Polski, jego nauki, autorytet, wpÅ‚yw i pielgrzymki do kraju.
Jan PaweÅ‚ II powiedziaÅ‚ o "SolidarnoÅ›ci: otworzyÅ‚a bramy wolnoÅ›ci w krajach zniewolonych systemem totalitarnym, zburzyÅ‚a mur berliÅ„ski i przyczyniÅ‚a siÄ™ do zjednoczenia Europy rozdzielonej od czasów drugiej wojny Å›wiatowej na dwa bloki. Nie wolno nam tego nigdy zatrzeć w naszej pamiÄ™ci". ZblakÅ‚y kolory na fotografiach z tamtych czasów, ale gÅ‚oszenie, że jej dziedzictwo zostaÅ‚o zmarnowane, jest podÅ‚oÅ›ciÄ…. Nie chcemy okadzania pomników. Chcemy przypomnieć tamte ideaÅ‚y i zrozumieć, czym byÅ‚a, czym jest, nasza Solidarność.
W sierpniu 1980 r. rozpoczęła siÄ™ w Polsce najwiÄ™ksza od II wojny Å›wiatowej przemiana stosunków europejskich. "Solidarność" byÅ‚a zjawiskiem zupeÅ‚nie innym niż wszystko, co siÄ™ kiedykolwiek zdarzyÅ‚o w Europie. Na Å›wiecie epokÄ™ europejskich przemian datuje siÄ™ zwykle od reform MichaiÅ‚a Gorbaczowa w ZSRR, albo nawet od obalenia muru berliÅ„skiego w listopadzie 1989 r. Tymczasem nie byÅ‚oby ani sowieckiej pierestrojki, ani “OkrÄ…gÅ‚ego StoÅ‚u” i wyborczego zwyciÄ™stwa “SolidarnoÅ›ci” w Polsce, pokojowych przemian w Niemieckiej Republice Demokratycznej, CzechosÅ‚owacji i BuÅ‚garii, zaÅ‚amania siÄ™ dyktatury w Rumunii, wreszcie rozpadu ZSRR i sowieckiego systemu komunistycznego - gdyby nie poprzedziÅ‚a ich polska rewolucja” tak zwanej pierwszej “SolidarnoÅ›ci”, która jako zwiÄ…zek zawodowy stawaÅ‚a siÄ™ w ten sposób, w warunkach systemu komunistycznego, pierwszym i zarazem wielkim ruchem tworzÄ…cego siÄ™ “spoÅ‚eczeÅ„stwa obywatelskiego”.